พระครูสุตพุทธิธัช เลขานุการสหภาพพระธรรมทูตไทยในทวีปยุโรป กล่าวรายงานว่า
กราบเรียนพระเทพพุทธิมงคล ประธานฯ พระเถรานุเถระที่เคารพอย่างสูง เจริญพร ดร.อำนาจ บัวสิริ รองผอ.สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ เป็นโอกาสดีที่สหภาพฯ ได้โอกาสจัดงานประชุมในครั้งนี้ และมีพระธรรมทูตจากหลายประเทศเข้าร่วมประชุม พร้อมทั้งคณะผู้บริหารจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาฯ
พระเทพพุทธิมงคล ประธานกล่าวเปิดประชุมว่า
เรียนท่านพระเถรานุเถระทั้งหลาย เจริญพรท่านสาธุชน วันนี้เป็นโอกาสดีที่ทุกท่านได้พร้อมกันมาร่วมทำกิจกรรมการประชุมสหภาพพระธรรมทูตไทยในทวีปยุโรป ขออนุโมทนาขอบคุณทางสำนักงานพระพุทธศาสนา และพระเถรานุเถระที่ให้เกียรติมาร่วมการประชุมครั้งนี้ การมาร่วมกันประชุมถือว่าเป็นการสร้างความพร้อมเพรียงสามัคคีกัน ถึงแม้เราจะอยู่ห่างกันต่างกันคนละประเทศ แต่จุดหมายในฐานะตัวแทนคณะสงฆ์จากประเทศไทย คือ การนำคำสอนของพระพุทธเจ้ามาเผยแผ่ให้คนไทยและคนต่างประเทศให้คนได้รู้และเข้าใจในคำสอนของพระพุทธเจ้า
ในยุโรปมีหลายประเทศ หลายภาษา การที่จะทำให้คนเข้าใจพระพุทธศาสนา ต้องลำบากกว่าที่อื่นๆ เหตุนั้นจึงมีปัญหามากกว่าที่อื่นๆ เพราะภาษาเป็นสาเหตุ ปัจจุบันนี้ แต่ละประเทศมีพระธรรมทูตมาปฏิบัติศาสนกิจอยู่ อาศัยคนไทยในประเทศนั้นๆ มีความปรารถนาจะมีวัด และคนในประเทศนั้นๆ ก็ช่วยกัน
กระผมในนามของพระธรรมทูตไทยในทวีปยุโรปพยายามอยู่หลายปีกว่าจะตั้งองค์กรฯ ขึ้นมาให้ได้ ในขณะนี้ก็พยายามให้องค์กรนี้ดำเนินไปด้วยดี เพื่อประโยชน์แก่พหูชน ถือว่าเป็นเกียรติที่หลายฝ่ายให้ความร่วมมือ
รองผอ.สำนักงานพุทธฯ ก็ได้มาร่วมประชุมด้วย ขอขอบคุณ และอนุโมทนากับท่านด้วย ขอกล่าวต้อนรับคณะพระธรรมทูตทั่วโลกที่มาร่วมประชุมในวันนี้ ถ้ามีสิ่งใดขาดตกบกพร่องไปขออภัย
พระครูสุตพุทธิธัช เลขานุการฯ กล่าวแนะนำพระเถรานุเถระ และขอโอกาสพระเถรานุเถระที่มาร่วมได้แนะนำตัวให้ที่ประชุมรับทราบ
ดร.อำนาจ บัวสิริ รองผอ.สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติฯ ถวายข้อคิดเห็น ดังนี้
ในนามของสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ งานพระธรรมทูตนั้นสำนักฯ ให้ความสำคัญเป็นอันดับต้นๆ และมีการจัดประชุมพระธรรมทูตโลกปีนี้ ปีนี้มีการเปิดสนามสอบธรรมศึกษาเพิ่มขึ้นในทวีปยุโรป แต่ว่าผู้เข้าสอบยังไม่มาก
ปัญหาเดิมของพระธรรมทูตรุ่นใหม่ คือ
ประเด็นแรก คือ ภาษาเป็นปัญหาอุปสรรคที่พระธรรมทูตยังไม่สามารถใช้ภาษาถิ่นของประเทศนั้นๆ ได้ดีเท่าทีควร
จะแก้ปัญหาอย่างไรให้มีการพัฒนาพระธรรมทูตให้มีคุณภาพทางด้านภาษา ต้องจัดหลักสูตรให้เหมาะกับสถานการณ์(หลักสูตรที่ดีต้องเปลี่ยนทุก ๕ ปี)
พระธรรมทูตควรได้อย่างน้อย ๒ ภาษา คือ ภาษาอังกฤษ และภาษาถิ่น
ประเด็นที่สอง คือ ต้องคุยกับทางราชการให้ชัดเจนว่ามาแบบราชการ เป็นตัวแทนของรัฐบาลไทย มาทำงานดูแลคนไทยไม่ให้มีปัญหา และเราจะมาดูแลคนในประเทศนั้นได้อย่างไร เช่น การช่วยพัฒนาจิตใจของคนในประเทศนั้นให้มีคุณภาพดีขึ้น ตัวอย่าง เช่น หลวงพ่อวิริยังค์ได้นำพระพุทธศาสนาเข้าไปเผยแผ่และเป็นประโยชน์แก่ชาวแคนาดา
จุดแข็ง คือ การที่พระพุทธศาสนาตอบปัญหาสังคมในประเทศนั้นๆ ได้ เคยไปพูดกับทางรัฐบาลว่า พระธรรมทูตสามารถเป็นสินค้าส่งออกชิ้นเยี่ยมของประเทศได้
ถ้ามีมติเป็นเอกฉันท์ ก็ขอให้พระธรรมทูตสายต่างๆ ทำเรื่องผ่านไปที่รัฐบาล หรือทำไปหลายๆ ที่ ขอนำเสนอให้ทำไปหลายๆ แห่ง
เรื่องกองทุนฯ พระธรรมทูตแต่ละแห่งควรตั้งกองทุนขึ้นมาฯ และทางสำนักงานพุทธศาสนาสามารถให้เงินสนับสนุนได้บ้าง ในขณะนี้มีวัดอยู่ ๓๐๐ กว่าวัด แต่ทางสำนักงานพุทธฯ สามารถให้เงินอุดหนุนได้แค่ ๕๐ เท่านั้น
พันเอกนพ.พงศักดิ์ ตังขณา ถวายคำแนะนำว่า
ถ้าสามารถทำงานให้เข้าถึงใจของคน เรื่องเงินเป็นเรื่องเล็ก
ชีวิตผมเปลี่ยน เพราะธรรมะจากพระธรรมดาลูกศิษย์หลวงพ่อพุทธทาส
มูลนิธิจิตเป็นผู้ให้ ใจเป็นนิพพาน
การบริหารชีวิตให้พอดี นั้นเป็นสิ่งที่พระพุทธเจ้าสอน สิ่งที่สามารถทำให้เรามีความสุขได้
คำถาม ๒ คำ
๑.บวชพระทำไม บวชเพื่อขอทำให้พระนิพพานให้แจ้ง
๒.หน้าที่ของพระมีอะไร ปฏิบัติดีปฏบัติชอบเพื่อพาตนเองไปนิพพานให้ได้ในชาตินี้ นิพพานเข้าใจก็ง่าย ไม่เข้าใจก็ยาก
ขอปวารณาไปถวายความรู้ให้กับพระธรรมทูตทั่วโลก
พระมหาดร.ถนัด อตฺถจารี เลขาธิการสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา กล่าวให้ข้อคิดว่า
ขอถวายความเคารพพระเทพพุทธิมงคล พระเถรานุเถระ เจริญพรดร.อำนาจ และพันเอกนพ.พงษ์ศักดิ์ เราเคยนิมนต์พระธรรมทูตทั่วโลกไปประชุมที่วัดไทยกรุงวอชิงตัน, ดี.ซี. วัดวชิรธรรมปทีป และประเทศอินเดีย ล่าสุดที่ประเทศไทย
ปีนี้ ถือว่าประสบความสำเร็จที่พระธรรมทูตทั่วโลกได้มาประชุมกันที่ประเทศไทย ในวโรกาสครบรอบ ๒,๖๐๐ ปี
การเผยแผ่พระพุทธศาสนาต้องดำเนินตามแผนที่วางไว้
พระธรรมทูตไทยในต่างประเทศ ต้องมีภูมิปัญญา ภูมิธรรม ภูมิปัญญาสามารถเรียนได้ แต่ภูมิธรรม คือ ตัวธรรมะ ถ้าพระธรรมทูตมีทั้งภูมิปัญญา –ธรรม จะทำให้การประกาศพระศาสนาประสบความสำเร็จ
มี ๑ ข้อ ที่เกิดจากปฏิญญาทั้ง ๓ ฉบับ คือ การสร้างเครือข่ายความร่วมมือ
ขอนำเสนอ ๓ โครงการ คือ
๑. การอบรมความรู้พระธรรมทูตด้านวิปัสสนากรรมฐาน และปริวาสกรรม สมัชชาฯ จัดที่วัดพระมหาชนก จอร์เจีย ใช้เวลาประมาณ ๑๐ วัน ปีนี้จัดเป็นปีที่ ๒ ( ปีหน้าจัดระหว่าง ๑๕-๒๕ พ.ค.๒๕๕๖) สมัชชาสงฆ์ฯ เสนอเข้าเป็นสำนักปฏิบัติธรรมประจำสหรัฐอเมริกา (ภูมิธรรม)
๒. การพัฒนาความรู้ด้านภาษาอังกฤษ พูดคุยเป็นภาษาอังกฤษ จัดที่วัดพระมหาชนก จอร์เจีย ใช้เวลาประมาณ ๑ เดือน(๑๕ พ.ย.-๑๕ธ.ค) (ภูมิปัญญา)
๓. การพัฒนาความรู้พระธรรมทูตด้านการผลิตสื่อ จัดงานวันมหารำลึกเดือนกันยายน และจะจัดการอบรมผลิตสื่อเทคโนโลยี (ภูมิปัญญา)
พระครูปลัดสุวัฒนวชิรคุณ รองอธิการบดีฝ่ายกิจการต่างประเทศ กล่าวเสนอข้อคิดเห็นว่า
ขอโอกาสพระมหาเถระฯ ในนามของมจร.ขอขอบคุณสหภาพพระธรรมทูตไทยในทวีปยุโรปที่เชิญมาร่วมประชุม โอกาสนี้มีพระเถระที่มีความสำคัญได้เข้าร่วมประชุมถือว่าเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง
พระธรรมทูตปฏิบัติตามอุดมการณ์ที่วางไว้ แต่ขึ้นอยู่กับขีดความสามารถแต่ละรูปที่จะสามารถทำได้
ต้องขอบคุณพระธรรมทูตยุคบุกเบิก ในปัจจุบันเราต้องเพิ่มประสิทธิภาพของพระธรรมทูตให้มากขึ้น
ยุคแรก ไปบุกเบิก
ยุคที่สอง อบรมพระธรรมทูตไปช่วยงาน เป็นใบเบิกทาง
ยุคที่สาม ปรับปรุงหลักสูตร
ยุคต่อไป ต้องเป็นวิชาชีพพระธรรมทูต ต้องเป็นวิชาชีพ มจร.ได้จัดทำแผนหลักสูตรวิทยาลัยพระธรรมทูต เป็นหลักสูตร ๕ ปี รับพระที่จบการศึกษาระดับปริญญาตรีเข้าศึกษาในหลักสูตรนี้
-ปีแรก ในระหว่างการศึกษาต้องมาอยู่ต่างประเทศ ๑ ปี ต้องทำ ๓ อย่าง คือ ๑.ศึกษาภาษา ๒.เก็บข้อมูลพระพุทธศาสนา ๓.ต้องช่วยงานวัด
-ปีที่ ๒ ต้องเข้าอบรมวิปัสสนากรรมฐาน
-ปีที่ ๓ เขียนรายงาน
-ปีที่ ๔ อยู่ประเทศที่อาสาไปอยู่ ภารกิจ ๒ อย่างคือ ๑.ปฏิบัติตามคำสั่งเจ้าอาวาส ๒. เรียนภาษาเกี่ยวกับธรรมะที่เพิ่มมากขึ้น
-ปีที่ ๕ เสนอรายงานกับทางมหาวิทยาลัย
เมื่อครบ ๕ ปี จบการศึกษาระดับปริญญาเอก
ภาษาที่ได้ ๔ ภาษา คือ ๑.ภาษาไทย ๒.ภาษาอังกฤษ ๓.ภาษาถิ่น(คือภาษาที่จะไปอยู่ปฏิบัติศาสนกิจ) ๔.ภาษาคอมพิวเตอร์เพื่อใช้งาน
ปัญหาที่จะเจอ คือ ถ้าย้ายทุก ๒ ปี พระธรรมทูตที่เป็นเจ้าอาวาสจะย้ายหรือป่าว ?
กรณีที่ ๓ การอบรมพระธรรมทูตระยะสั้นนั้นก็ยังจำเป็น
ปีนี้ปรับหลักสูตรอบรมพระธรรมทูต มีงานบริการสังคม มีการดูงานที่ประเทศอินเดีย
เรื่องที่ ๔ อธิการบดีมจร. อยากให้พระธรรมทูตไทยหาทางแปลหนังสือไทยที่ได้รับการยอมรับเป็นภาษาถิ่น และทางมจร.อยากให้ทำหนังสือ ๒๖๐๐ปี การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศ
ปิดประชุมเวลา ๑๑.๓๐ น.
ภาคบ่าย เปิดประชุมเวลา ๑๓.๐๐ น.
พระครูสุตพุทธิธัช เป็นผู้ดำเนินการประชุมต่อในภาคบ่าย โดยได้แจ้งว่าได้รับสารจากสมเด็จพระพุฒาจารย์ โดยนิมนต์ให้พระเทพพุทธิมงคลเป็นผู้อ่านสาร
พระเทพพุทธิมงคลประธานฯ อ่านสารสมเด็จพระพุฒาจารย์ ประธานผู้ปฏิบัติหน้าที่แทนสมเด็จพระสังฆราช
การบำเพ็ญประโยชน์ มี ๒ คือ ประโยชน์ตน และประโยชน์ผู้อื่น การจะทำอย่างนั้นได้ย่อมมีปัญหาอุปสรรคเป็นธรรมดา ต้องอาศัยความอดทน และความเสียสละอย่างยิ่ง
พระราชธรรมวิเทศ รองประธานสมัชชาสงฆ์ไทยฯ รูปที่ ๑ เสนอข้อคิดว่า
มีความยินดีที่ได้เดินทางมาประชุมในครั้งนี้ การประชุมเป็นมิติที่ดี มีความพร้อมเพรียงทั้งเวลาประชุม และเวลาเลิกประชุม
มองเห็นความสำคัญของพระสงฆ์ที่มาปฏิบัติที่ต่างประเทศ เรื่องภาษาเป็นปัญหาหนึ่งที่มีปัญหาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และเป็นส่วนหนึ่งของการทำงานที่ไม่ได้ผล
ผู้นำควรพูดภาษาต่างประเทศได้ ในปัจจุบันมีชาวพื้นเมืองให้ความสนใจในพุทธศาสนามากขึ้น
อยากให้มจร.บรรจุหลักสูตรพระธรรมทูต เพื่อที่จะได้พระธรรมทูตที่มีประสิทธิภาพในการสื่อสาร และการใช้งาน
วัดไทยลอสแองเจลิสมีตลาดวันเสาร์-อาทิตย์ สร้างรายได้ให้กับวัด และคนทั่วไป แต่ปัจจุบันนั้นได้ยกเลิกไป ปัญหาคือ พระที่มาอยู่ไม่เก่งด้านภาษาเท่าที่ควร
ปัญหาอีกส่วนหนึ่ง คือ ด้านการปฏิบัติ ซึ่งก็หาพระที่มีความจริงใจในด้านการปฏิบัติยากเหลือเกิน
พระครูวิเทศธรรมวิทิต รองประธานฯ เสนอข้อคิดเห็นว่า
องค์กรสหภาพพระธรรมทูตไทยในทวีปยุโรปเริ่มต้นขึ้นเมื่อ ๙ ปีที่แล้ว เนื่องด้วยมจร.เดินทางมาร่วมประชุมฯ หลังจากนั้นก็เริ่มตั้งคณะกรรมการขึ้นมา การเติบโตเป็นไปในทิศทางที่ดี
การทำงานร่วมกันเริ่มมาได้ ๖ ปีตั้งแต่การประชุมครั้งแรกที่วัดไทยกรุงวอชิงตัน, ดี.ซี. การทำงานเชื่อมโยงเป็นเหตุให้เกิดความก้าวหน้า
ขอเรียนเสนอการแก้ปัญหา
๑.นิสิตปฏิบัติงาน แก้ปัญหาขาดแคลนพระธรรมทูตได้ เป็นการหมุนเวียน
๒. พระธรรมทูตใจสิงห์ คือ หาพระที่มีความสนใจงานเผยแผ่โดยตรง
การประชุมร่วมพระธรรมทูตไทยในต่างประเทศ ๒ สาย(ธรรมยุต-มหานิกาย)ที่ประเทศไทย ทำให้เกิดความร่วมมือมากขึ้น เป็นบรรยากาศที่ดี
พระมหาดร.ถนัด อตฺถจารี ถาม เรื่องการประชุมร่วมพระธรรมทูตไทยสายต่างประเทศไหม ?
พระครูปลัดสุวัฒนวชิรคุณ ตอบว่า ได้คุยกับคณะพระธรรมทูตสายต่างประเทศฝ่ายธรรมยุตแล้ว ให้นัดแนะกันประชุมได้ตลอด
เสนอว่า ทางสหภาพพระธรรมทูตควรทำมติที่ประชุมเสนอไป
ดร.อำนาจ ตอบว่า ถ้าประชุมใหญ่นั้นลำบากในการของบประมาณสนับสนุน แต่ว่าประเด็นการประชุมสำคัญว่าเราต้องการอะไร และควรประชุมกับผู้บริหารของรัฐบาลโดยตรง ต้องมีแผนที่ชัดเจนว่า เรามาทำอะไร เขาได้อะไร ตอนแรกควรประชุมเฉพาะคณะกรรมการก่อน
พระครูวินัยธรสมศักดิ์ กิตฺติเมธี วัดธัมมปทีป ประเทศเบลเยี่ยม เสนอว่า
ควรเร่งรีบทำโครงการฯ ในขณะที่ผู้บริหารฯ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องยังมีอำนาจปฏิบัติงานได้อยู่ เพราะว่าถ้าเป็นผู้บริหารก็เปลี่ยนนโยบาย กรณีเรื่องขอวีซ่าของพระ ควรเอาเป็นกรณีไป เช่น การขอวีซ่าพระของประเทศเบลเยี่ยม
ดร.อำนาจ บัวสิริ ตอบว่า การนำผู้แทนแต่ละส่วน เข้าประชุมกับผู้ใหญ่ของรัฐบาลได้รับรู้ว่า เรามีปัญหา อุปสรรคอะไร ที่เขาจะช่วยแก้ปัญหาของเราได้
พระ….ฝรั่งเศสกล่าวเรื่องปัญหาการขอวีซ่าของประเทศว่า ตอนนี้คณะสงฆ์ฝรั่งเศสได้เสนอต่อสภาผ่านแล้ว เหลือแต่ขอการอนุมัติจากรัฐบาล ขอให้สหภาพพระธรรมทูตไทยในทวีปยุโรปมีมติเป็นเอกฉันท์ทำเรื่องไปเรื่องขอวีซ่า
พระมหาประเสริฐ ประเทศเนเธอแลนด์กล่าวสนับสนุนความคิดเห็นของดร.อำนาจว่า เราควรทำเป็นมติแล้วเสนอไปที่รัฐบาล ถ้าประชุมร่วมพระธรรมทูต ขอเสนอให้นิมนต์ให้เจ้าอาวาสต้นสังกัดของพระธรรมทูตเข้าร่วมประชุมด้วย ควรลงมติในแต่ละเรื่อง และควรมีคณะกรรมการติดตามเรื่องต่างๆ ที่ดำเนินการแล้ว
พระครูปริยัติภาวนานิเทศก์เสนอว่า เราควรหาคนพื้นที่มาช่วยทำงาน เช่น ลามะทิเบตใช้คนอเมริกามาช่วยทำงาน ได้ผลดีมาก ในกรณีของผมก็ใช้ลูกศิษย์ชาวอเมริกันช่วยทำงาน ทำอย่างไรจะเอาคนในท้องถิ่นเข้ามาช่วยงานของเราได้
พระครูสุตพุทธิธัช กล่าวเชิญผู้นำองค์กรสหภาพชาวพุทธสวีเดนเสนอข้อคิดเห็น
พระสุธีญาณวิเทศกล่าวเชิญผู้นำองค์กรชาวพุทธสวีเดนกล่าวเสนอเป็นภาษาอังกฤษ
Mrs.Shutti กล่าวว่า ฉันมีความดีใจมากที่ได้มาร่วมการประชุมครั้งนี้ องค์กรพุทธที่นี้มีอยู่ ๑๕ องค์กร พวกเราร่วมกันทำงานเพื่อให้เกิดสันติภาพแก่มวลมนุษย์ ในสวีเดนมีชาวพุทธประมาณ ๒๕๐๐๐ คน ( 25,000 Buddhist followers in Sweden) ในสวีเดนองค์กรของพวกเราสนันสนุนการทำงานขององค์กรชาวพุทธ และมีวัตถุประสงค์ เพื่อสร้างความรักความเมตตาที่ยิ่งใหญ่ เพื่อเผยแผ่ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนา การใช้ชีวิตแบบชาวพุทธ หลักอหิงสาธรรม ความเสมอภาค และเพื่อยกระดับจิตใจของชาวสวีเดน องค์กรของพวกเราเป็นสมาชิกขององค์กรชาวพุทธในยุโรปด้วย
พวกเราต้องการยกระดับสถานะของผู้หญิงในพระพุทธศาสนาในมีความเสมอภาค และพวกเรายินต้อนรับองค์กรชาวพุทธจากเอเชีย เพื่อจะได้ร่วมมือกันทำงานเพื่อสังคมต่อไป
ขอขอบคุณมาก
พระเทพพุทธิมงคล มอบของที่ระลึกแก่ Mrs.shutti และเป็นตัวแทนของมจร.มอบของที่ระลึกแก่ Mrs.Shutti
พระปัญญาวโร กล่าวว่า ที่เยอรมัน ถ้าพระเป็นคณะกรรมการบริหารสมาคมสามารถขอวีซ่าได้หลายปี
ถามว่า สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติว่าจะสามารถให้งบประมาณการประชุมสหภาพพระธรรมทูตไทยในทวีปยุโรปไหม ?
ดร.อำนาจ ตอบว่า โดยหลักการแล้ววัดที่เป็นผู้จัด จะได้รับเงินสนับสนุน แต่ในปัจจุบัน ไม่ได้ดูงานในส่วนนี้ แต่ขอรับเรื่องไปติดต่อให้
พระครูกิตติธรรมวิเทศ กล่าวว่า เรื่องที่เราคุยมากันนี้ เราได้ประชุมกันแล้ว ขอให้เป็นหน้าที่ของผู้ใหญ่ตัดสินไป และขอเรียนปรึกษางานของสหภาพฯ ๒ เรื่อง คือ
– เรื่องเซ็นเอกสารใบอนุโมทนาบัตรว่าเซ็นกี่รูป ที่ประชุมมีมติเป็นเอกฉันท์ให้เซ็น ๒ รูป
– การนำรายชื่อวัดในยุโรปลงพิมพ์ในปฏิทินศาสนานั้นเรียบร้อยแล้ว
พระครูวินัยธรสมศักดิ์ กิตฺติเมธี ประเทศเบลเยี่ยม กล่าวเรื่อง การทำหนังสือประวัติวัดและพระจำพรรษา ควรทำหนังสือ วัดไทยในยุโรป
พระครูสุตพุทธิธัช เลขานุการสหภาพฯ กล่าวว่า ในขณะนี้ยังดำเนินการอยู่ มีเพียง ๒๐ วัดที่ส่งประวัติ และพระจำพรรษาเข้ามา ขอให้วัดที่ยังไม่ส่งได้ส่งเข้ามา และประวัติเหล่านี้จะนำไปพิมพ์ในหนังสือที่ทางมจร.จะจัดทำด้วย
ดร.อำนาจ บัวสิริ กล่าวว่า เรื่องการทำรายงานปฏิบัติศาสนกิจของวัดในต่างประเทศ ควรส่งรายงานการทำงานส่งไปที่สหภาพฯ หรือที่สำนักงานพระพุทธศาสนาโดยตรง
พระครูปลัดสุวัฒนวชิรคุณ กล่าวเสริมว่า ควรทำเป็นรายงานการปฏิบัติศาสนกิจประจำปี ควรทำเป็น ๒ ภาษา
พระครูศรีญาณวิเทศ ประเทศฟินแลนด์ กล่าวว่า ควรมีแบบฟอร์มการปฏิบัติศาสนกิจส่งไปยังวัดต่างๆ
พระมหาดร.ถนัด อตฺถจารี ถามดร.อำนาจว่า แบบฟอร์มการปฏิบัติศาสนกิจเป็นแบบฟอร์มเดียวกับสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกาไหม ?
ดร.อำนาจ บัวสิริ กล่าวว่า รัฐบาลมีความสนใจจะนำกฐินหลวงมาทอดที่วัดต่างประเทศ ควรนำเสนอการปฏิบัติศาสนกิจในช่วงนั้น เพื่อที่รัฐบาลจะได้พิจารณาได้
พระครูกิตติธรรมวิเทศ กล่าวว่า ถ้าประชุมที่ไหน ควรตั้งกองผ้าป่าไปช่วยที่นั้น
พระครูศรีญาณวิเทศ วัดพุทธาราม ประเทศฟินแลนด์ ขอมติที่ประชุมเรื่องพิมพ์หนังสือประวัติและพระธรรมทูต วัดไทยในทวีปยุโรป ที่ประชุมมีมติเป็นเอกฉันท์ให้พิมพ์ในนามสหภาพฯ และแบบฟอร์มการเขียนประวัติเป็นแบบเดียวกัน
พระครูกิตติธรรมวิเทศ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ชี้แจงรายรับ-รายจ่ายของสหภาพพระธรรมทูตไทยในทวีปยุโรป(นำเข้ามูลมาใส่)
พระครูสุตพุทธิธัช กล่าวขอบคุณพระเถรานุเถระ ญาติโยมที่เดินทางมาร่วมงานทำบุญครบรอบ ๓๐ ปีวัด และทำบุญบุรพาจารย์ พร้อมรายนามเจ้าภาพที่บริจาคร่วมทำบุญ
พระครูกิตติธรรมวิเทศ ถามเรื่องเจ้าภาพประชุมคราวหน้า และวันเวลาในการจัดให้ลงตัว เสนอ
ที่ประชุมลงมติให้เปลี่ยนโซนกันจัดประชุม และลงมติเลือกวัดเจ้าภาพภายหลัง
พระเทพพุทธิมงคล ให้โอวาทว่า อันที่จริงแล้วปัญหามีอยู่ตลอดเวลา เราจะช่วยกันแก้ปัญหาอย่างไรให้เหลือน้อยลง ขออนุโมทนาทุกท่านที่เสียสละทุกอย่าง เพื่องานพระพุทธศาสนา มีอะไรที่พวกเราจะช่วยกันได้ ช่วยกันคิด ช่วยกันทำ มีอะไรก็บอกกล่าวกับผู้ที่มีอำนาจในการแก้ปัญหาโดยตรง ขออวยพรให้ทุกท่านประสบความสำเร็จ มีกำลังกาย-กำลังใจที่เข้มแข็ง
กล่าวปิดประชุม
พระเทพพุทธิมงคลมอบของที่ระลึกแก่ตัวแทนสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา, มจร., รองผอ.สำนังงานพุทธฯ, นพ.พงษ์ศักดิ์
ปิดประชุมเวลา ๑๕.๓๖ น.
พระมหาปิยะ อุตฺตมปญฺโญ
ผู้บันทึกการประชุม
พระมหาดร.ถนัด อตฺถจารี
เลขาธิการสมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา